If there are any errors in the script or the narration, please send a note to contactgurukula@gmail.com

 

द्वेष्योऽपि संमतः शिष्टः तस्यार्तस्य यथौषधम् ।

dveṣyo'pi saṃmataḥ śiṣṭaḥ tasyārtasya yathauṣadham ।

त्याज्यो दुष्टः प्रियोऽप्यासीद् अङ्गुलीवोरगक्षता ॥

tyājyo duṣṭaḥ priyo'pyāsīd aṅgulīvoragakṣatā ॥

 

अन्वयः - anvayaḥ

शिष्टः, द्वेष्यः, अपि, आर्तस्य, औषधं, यथा, तस्य, सम्मतः, [आसीत्] दुष्टः, प्रियः, अपि, उरगक्षता, अङ्गुली, इव, [तस्य] त्याज्यः, [आसीत्] ॥

śiṣṭaḥ, dveṣyaḥ, api, ārtasya, auṣadhaṃ, yathā, tasya, sammataḥ, [āsīt] duṣṭaḥ, priyaḥ, api, uragakṣatā, aṅgulī, iva, [tasya] tyājyaḥ, [āsīt] ॥

 

विग्रहः " vigrahaḥ

द्वेष्यः - द्वेष्टुं योग्यः द्वेष्यः

dveṣyaḥ - dveṣṭuṃ yogyaḥ dveṣyaḥ

त्याज्यः - त्यक्तुं योग्यः त्याज्यः

tyājyaḥ - tyaktuṃ yogyaḥ tyājyaḥ"

उरगक्षता - उरगेण क्षता उरगक्षता

uragakṣatā - urageṇa kṣatā uragakṣatā

 

संस्कृत भावार्थः " saṃskṛta bhāvārthaḥ

यथा रोगार्तस्य तिक्तौषधमपि प्रियं भवति तथैव दिलीपस्य शिष्टपुरुषः शत्रुरपि प्रियः, दुष्टः बन्धुरपि सर्पदष्टाङ्गुली इव परिहरणीयः अभूत् ॥

yathā rogārtasya tiktauṣadhamapi priyaṃ bhavati tathaiva dilīpasya śiṣṭapuruṣaḥ śatrurapi priyaḥ, duṣṭaḥ bandhurapi sarpadaṣṭāṅgulī iva pariharaṇīyaḥ abhūt ॥