बालानां प्रौढानां च कृते सुलभकथाः - प्रथमः स्तरः ।

कश्चन काकः जलम् पिबति ।

कृपणं मा याचतु - केवलं यच्छतु ।

यः निरन्तरं प्रयत्नं करोति सः एव विजयं प्राप्नोति ।

एकः शृगालः फलानि ग्रहीतुं न शक्नोति । ‘आम्लं द्राक्षाफलम्’ इति वदति ।

काष्ठिकस्य़ निःस्पृहता सत्यप्रियता च !

अन्येषां वचनानि श्रोतव्यं वा न वा?

बुद्धिमान् सुधीरस्य कथा।

भिक्षुकस्य स्वप्नेन घटः भग्नः ।

यावत् पर्यन्तं मित्रत्वं अस्ति तावत् पर्यन्तं रक्षणम् अपि निश्चितम् ।

जीवनस्य अपेक्षया अमूल्यम् अन्यत् अस्ति किम् ?

वृद्धस्य चातुर्येण फलानि प्राप्तानि ।

काकस्य मूर्खत्वेन रोटिका नष्टा ।

परिहासार्थं अपि असत्यं न वक्तव्यम् ।

अन्यः न अनुकरणीयः ।

लोककल्याणाय कृतं कार्यं कदापि लघुत्वं न याति ।

कदापि केपि कथमपि नावमन्तव्याः ।

पिता पुत्रं दूरदृष्ट्याः महत्तवं पाठयति ।

रूपेण गुणस्य निर्धारं न करणीयम् ।

एका माता देशसेवार्थं त्यागं करोति ।

माता इव अन्या नास्ति ।

सङ्घटिताः भवन्ति चेत् केऽपि अपकारयितुं न शक्नुवन्ति ।

व्ययं न करोति चेत्, सुवर्णनाणकं वा, शिलाखण्डं वा, द्वयम् अपि समानम् एव ।

अस्ति परन्तु किमर्थम्?

येन यत्र भवितव्यं, सः तत्र भवतु इत्येव उचितम् ।

सिंहः चतुरः । ततोऽपि अधिकः चतुरः शृगालः ।

यः अपकारिणाम् अपि उपकारं करोति सः एव साधुः भवति ।

कः चतुरः ? अध्यापकः वा? छात्राः वा?

पुत्रस्य निमित्तं महासाहसं करोति एका मता ।

आजीवनं किमपि पठन् एव भवितव्यम् ।

तेनालिरामस्य चातुर्यं दृष्ट्वा महाराजः संतुष्टः भवति ।

रामप्रसादः बिस्मिलः - देशाय आत्मानं समर्प्य प्रेरणादायकः जातः ।

दीपावलिः शुभदिनं कथं आरब्धम्?

न्यायनिष्ठः कोण्डदेवस्य कथा ।

मनुष्यस्य अशान्त्याः कारणम् किम् ?

सन्तोषस्य कारणम् किम् ?

धौम्यमहर्षेः शिष्यस्य साहसं ।

व्यर्थप्रयासेन फलं न भवति ।

कर्तव्यनिष्ठः 'उत्कलमणि' बिरुदाङ्कितः श्री गोपबन्धु दासस्य कथा ।

जातिस्वभावस्य परिवर्तनं न भवति।

एका कपोता अतिथि-सत्कारं प्रदर्शयति।

आत्मदुर्व्यवहारस्य फलं भवति दुःखदम्‌। तस्मात्‌ सद्व्यवहर्तव्यं मानवेन सुखेषिणा॥

यदि मनसि इच्छा अस्ति परन्तु कार्यं न क्रियते तर्हि साफल्यं न भवति ।

सत्यम् आचरणीयम्

अर्जुनः विषादं प्राप्नोति । श्रीकृष्णः तस्मै गीतोपदेशं करोति ।

यत्र हि नैव स्वदेहविमोहः युद्धरतानां वीराणाम् । यत्र हि कृषकः कार्यरतः सन् पश्यति जीवनसाफल्यम् ।।

गच्छन् पिपीलिको याति योजनानां शतान्यपि । अगच्छन् वैनतेयोऽपि पदमेकं न गच्छति ।।

गच्छन् पिपीलिको याति योजनानां शतान्यपि । अगच्छन् वैनतेयोऽपि पदमेकं न गच्छति ।।

वयं सर्वे स्वेच्छानुसारं लक्ष्यं साधयितुं समर्थाः ।

गतानुगतिको लोकः न कोऽपि पारमार्थिकः । गङ्गासैकतलिङ्गेषु नष्टं मे ताम्रभाजनम् ॥

अन्धाचरणं मा कुरु ।

सर्वदा विनयं विशिष्यते ।

स तु भवति दरिद्रो यस्य तृष्णा विशाला ।

प्राणेभ्यः अपि प्रधानं स्वामिभक्तिः ।

अज्ञानतिमिरान्धस्य ज्ञानाञ्जनशलाकया । चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ॥